Onder de titel ‘ Herken de druppel, check je werkstress’ voert het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een vierjarige campagne. Werkstress moet bespreekbaar gemaakt worden…’ Praat erover’ zegt minister Asscher.

Heb jij wel eens geprobeerd de druppel te herkennen die de emmer doet overlopen? Dat is zo gemakkelijk nog niet!

Lees de 7 redenen waarom we bij burn-out de druppel niet zien aankomen.

1. Om te beginnen de misvatting dat burn-out door een moment of druppel gemarkeerd zou worden. Een druppel minder en je zou het niet hebben. Ik hoor dan zeggen : ‘Ik moet nu wel oppassen anders ga ik over de grens’, terwijl het lichaam door verschillende signalen aangeeft dat het al lang genoeg is geweest. Wie aan slapeloosheid lijdt, voortdurend moe is en zich slecht kan concentreren, is zijn grenzen al tegengekomen. Burn-out is een chronisch proces met toenemende roofbouw. Wellicht dat het lijkt of een klein zetje nodig is of die vervelende gebeurtenis de druppel is, maar de emmer is echt al heel vol en dat laten lichaam en geest op verschillende manieren weten.

Weet jij wat je eigen signalen van stress zijn zodat je op tijd weet dat ‘ de emmer vol is’ ? Ik heb een heleboel signalen voor je op een rijtje gezet, je hoeft alleen maar even hier te klikken
2. Het gaat niet alleen om de dingen die energie kosten, om de werkdruk, maar ook om wat er tegenover staat. Wat geeft je energie, waar kom je blij van uit je werk en waar doe je het voor. Ervaren dat je werk zin heeft, dat je er samen voor staat, je talenten in kunt zetten en dat je er veel voor terug krijgt, zijn enorme oppeppers. Of zoals Ben Tiggelaar zegt: ‘jachtbuit in de hand, vissen in het net, aardappels in de emmer. Dat is waar we als mensen voor gebouwd zijn.’

3. Om tijdig de druppel te herkennen heb je rustmomenten nodig, gelegenheid voor reflectie en bezinning, stiltetijd. Zeg nou zelf: dat is niet helemaal van deze tijd. Maar in de rust en stilte kun je weer voelen wat er in je omgaat, ontdek je wat er werkelijk aan de orde is. Wat plezier en voldoening geeft en wat er knelt. Soms merk je na een paar dagen alleen zijn pas hoe moe je bent. Op zoek naar rust kom je je eigen onrust tegen, wat je voelt en ervaart is niet altijd aangenaam dus wil je er graag bij weg en stap je weer in de actie. Het stilstaan bij wat je beweegt is nodig om te beseffen wat je energie kost, maar ook wat je energie geeft.

4. (H)erkennen van de druppel gaat ook over eerlijk zijn naar jezelf. Wie de druppels niet heeft herkend ontdekt achteraf dikwijls dat er moeite was om zichzelf serieus te nemen. Je hebt allemaal je eigen kompas wat aangeeft dat je iets niet wilt doen of aan iets ergert. Dat geeft feilloos aan wat goed voor je is en wat niet. Behendig kun je over je eigen gevoelens en behoeftes heen stappen. ‘Ik heb geen zin maar kom op, het kan misschien best gezellig worden…’ ,’ Met die collega samenwerken kost mij heel veel energie maar ja, voor de kinderen is het wel een goede combi’… Door jezelf het zwijgen op te leggen koers je op wat anderen van je verlangen.

5. We hebben allemaal onze blinde vlek, daardoor kun je de druppel makkelijk missen. Ga niet alleen op je eigen oordeel af, anderen zien soms wat je zelf nog niet doorhebt. Je partner of collega’s zien vaak al eerder dat je jezelf niet bent, een kort lontje hebt of scherpte mist. Ze maken zich wellicht zorgen. In tijden van stress trek je je makkelijk terug, wil je met rust gelaten worden. Wees daar alert op en zoek bewust mensen die je een spiegel voor kunnen houden en leer van mensen die anders met werkdruk of problemen omgaan. In dialoog met anderen kom je je vanzelfsprekende patronen tegen en kun je je blik verruimen.

6. Van leuke dingen krijg je geen stress. Mis! De druppel kan ook met plezierige dingen te maken hebben. Je bent goed in wat je doet en je wordt op je kwaliteiten bevraagd. Daar krijg je erkenning voor en je hebt er zelf ook plezier in. Maar ondertussen komt er meer en meer (van hetzelfde) op je schouders te liggen, je zit in talloze commissies en bent onmisbaar, tot het je teveel wordt. Met plezierige zaken houd je het langer vol, maar de maat van de dingen is of je naast alle (plezierige) prestaties voldoende kunt ontspannen.

7. Naar je schaduwkanten kijk je liever niet, en daar kan nu net die ene druppel zitten. In je schaduwkant kom je je schaamte en kwetsbaarheid tegen, het deel van jezelf dat je liever niet in de etalage zet en waar je angst zit om op afgerekend te worden. Als je jezelf bijvoorbeeld als een zondagskind ziet, voor wie alles met een beetje wilskracht lukt, zul je niet gauw erkennen ‘ik kan het nu niet’. Of wie zich vooral verantwoordelijk voelt voor de ander zal moeite hebben voor de eigen behoeftes op te komen, bestempelt dit al gauw als egoïstisch. Zo wil je niet zijn. Soms gaat het erom juist in je schaduwgebied stappen te zetten.

‘Praat erover’ zegt minister Asscher. Dat vraagt moed om in gesprek te gaan met mensen die je vertrouwt en die zonder oordeel naar je kunnen luisteren. Wie dit gesprek en de confrontatie met zichzelf aan durft, stapt uit eenzijdigheid en brengt nieuw evenwicht aan.