Werkstress is beroepsziekte nr. 1 in Nederland. Burn-out zijn of overspannen raken staat volop in de schijnwerpers. Want wanneer moet je verder werken of niet? Door tijdig iets aan je stressklachten te doen kun je een burn-out en veel ellende voorkomen.

Denk jij nu ook: ‘Ja dat weten we nu wel, het gaat wel goed…. gewoon even doorzetten en snel weer normaal aan het werk, net als iedereen.’

Sta je voor iedereen klaar maar kom je niet meer voor in je eigen verhaal? Overspannen, werkstress: het zal wel een beetje meevallen toch? Helaas, dat menen de meeste mensen die hard op weg zijn naar een burn-out.

Wanneer ben je overspannen?

Overspannen, burn-out, werkstress of gewoon stress? Wat is het verschil tussen overspannenheid en een burn-out hebben? Verschillende begrippen worden door elkaar heen gebruikt. Als werkstress een lange tijd aanhoudt kan deze overgaan in overspanning en uiteindelijk in burn-out. Van een gewone stressvolle periode naar super gestrest.

Vanuit de methodiek die ik hanteer, de CSR © (Chronische Stress Reversal), zien we burn-out als een proces van chronische stress. Roofbouw is al langere tijd gaande en de klachten worden ernstiger.

Kenmerken van langdurige stress

Veel mensen geven aan dat ze in de periode voor hun burn-out al veranderingen merkten. Je bent dan overactief en niet meer te stoppen. Als je overspannen bent is er een hoge dosis adrenaline en cortisol in je bloed.

• Je hebt moeite om te ontspannen en te genieten, je bent altijd bezig en gaat door op wilskracht.
• Slapen gaat slecht, je blijft piekeren, zelfs ’s nachts kom je niet tot rust.
• Je bent moe en hebt nergens meer echt zin in.
• De dingen die je ontspannen laat je daarom maar vallen, totdat je alleen nog maar met werk bezig bent.
• Je weerstand neemt af en er ontstaan vage stressklachten, je lijf begint te protesteren.
• Concentreren is lastig, je hoofd is vol, je maakt meer fouten en gaat de grip verliezen.
• Je bent gespannen, ongeduldig en prikkelbaar; dat merken vooral de mensen in je omgeving.
• Wie perfectionistisch is gaat nog meer de puntjes op de i zetten.

Je oogt niet ziek maar je bent ook niet in staat normaal te functioneren. Je kunt niets aan en je kunt nergens tegen.

Zo ken je jezelf niet

Burn-out is het eindstadium van de roofbouw. De omgeving zegt achteraf wel dat ze je hebben zien veranderen of ‘het wel zagen aankomen’. Dit proces kan maanden of jaren aan de gang zijn. Totdat lichamelijke klachten niet meer te negeren zijn of dat je geestelijk vastgelopen bent.

Veel mensen stoppen pas als het helemaal niet meer gaat en merken dan pas hoe moe ze zijn. Het lichaam dwingt je te stoppen en stelt een duidelijke grens: tot hier en niet verder.

Symptomen van overspannenheid

Overspannen of burn-out zijn heeft invloed op lichaam en geest. Het kan zorgen voor verschillende klachten, zoals diverse psychische klachten en lichamelijke klachten. en Je voelt je letterlijk ‘opgebrand’.

• Je bent extreem vermoeid en emotioneel uitgeput.
• Stress zit dus niet tussen je oren: je hele lijf protesteert. Veel mensen melden zich ziek met fysieke klachten.
• Je hebt je emoties niet meer in de hand, je bent labiel en onzeker, of hebt huilbuien.
• Je voelt je machteloos, in je werk heb je het gevoel zwaar tekort te schieten.
• Werk was je passie maar nu ben je minder gemotiveerd en cynisch.
• De geestelijke impact kan groot zijn, je bent somber, onverschillig en mist de levensvreugde.
• Paniek kan je zomaar overvallen, je bent angstiger.

Je wilt wel, maar kunt niet meer. De huisarts of bedrijfsarts stelt de diagnose burn-out. Veelal krijg je dan het advies even een ‘time-out te nemen’.

Daar sta je dan, niet wetend hoe en wanneer je weer verder kunt.

Een flinke burn-out kan een lange tijd duren voordat je er bovenop bent. Hoe lang dit duurt, ligt aan je herstelvermogen, de hulp die je hierbij krijgt en hoe je hiermee omgaat.

Zoek coaching en krijg weer grip op jezelf

Met alleen een paar weken op de bank zitten gaat het niet over. Ook niet door zo snel mogelijk weer aan het werk te gaan. Je moet duidelijk weer leren herstellen en daar heb je handvatten bij nodig. Natuurlijk wil je in ieder geval ook de oorzaak aanpakken, de patronen de geleidt hebben tot een burn-out.

Je wilt leren om weer in balans te komen. Soms betekent dat nieuwe keuzes maken, die beter bij je passen. Wanneer je weer aan het werk gaat zal dat met zorgvuldigheid opgebouwd moeten worden want re-integreren is iets anders dan weer zo snel mogelijk presteren.

Gelukkig hoef je het niet alleen te doen. Op stress gerichte coaching kan je in dit proces helpen weer grip op jezelf te krijgen en er sterk uit te komen.